Kreativ Fotoğraf Atölyesi

İsmail Haykır, rehberliğinde “kreatif fotoğraf” sadece teknik bir arayış değil, aynı zamanda özgünlük, sezgi ve anlatı gücüyle yoğrulmuş bir üretim süreci olacak.
8 haftalık bir programda amaç:

“Görmeyi dönüştürmek” – “İfade etmeyi genişletmek” – “Fotoğrafla kendini ifade edebilme cesareti kazandırmak”

Haftalara bölünmüş, hem teorik içerik, hem yaratıcı egzersizler, hem de proje yönlendirmeleri içeren tam donanımlı bir eğitim akışı planı.

8 Haftalık Kreatif Fotoğraf Eğitimi

“Kendi Gözünün Diline Uyanmak: Kreatif Fotoğraf Eğitimi”
(Metaforik isim önerisi, isteğe göre değişebilir)

HAFTA 1:

“Görsel Düşünmeye Giriş: Yaratıcılık Nedir?”

Konu Başlıkları:

• Fotoğrafta “kreatif” olan nedir?
• Fotoğrafın anlatı dili ve sezgisel tasarım
• Referanslar: Man Ray, Duane Michals, Cindy Sherman, Ueda Shoji
• Kreatifliğe engel olan iç sesler ve ezberler

Uygulama:
– 1 kareyle “kendini anlat” (öz-portre ama yaratıcı, doğrudan olmayan)
– “Benim gözüm böyle bakar” temalı yaratıcı deneme

HAFTA 2:

“Duyguyu Kadraja Sığdırmak: İfade & Yorum”

Konu Başlıkları:

• Teknik doğruluk değil, ifade arayışı
• Bir duygu nasıl aktarılır? Gölge, ışık, mesafe, kadraj
• Biçim mi içerik mi? İkisini nasıl konuştururuz?
• Görsel metaforun gücü

Uygulama:
– “Yalnızlık” duygusunu tek kareyle anlat
– 3 kelime verilir, öğrenciler görsel karşılıklarını çeker

HAFTA 3:

“Anlatının Büyüsü: Kavramsal ve Kurgusal Fotoğraf”

Konu Başlıkları:

• Bir fikirden görsele giden yol
• Kavramsal çerçeve nasıl oluşturulur?
• Mise-en-scène nedir? Fotoğrafta sahne kurmak
• Kurgusal hikâyelerin görsel planlaması

Uygulama:
– “Görünmeyen bir şeyi fotoğraflamak” denemesi
– Küçük bir sahne kur: 3 nesneyle hikâye anlat

HAFTA 4:

“Zihinsel ve Görsel Egzersizler: Algıyı Esnetmek”

Konu Başlıkları:

• Kreatif bloklar nasıl aşılır?
• Duyusal yaratım: ses-görüntü ilişkisi
• Algı oyunları ve bakış açısı değişimi
• Pareidolia ve bilinçdışı kompozisyonlar

Uygulama:
– Nesneleri soyut olarak fotoğraflamak
– Gözlerini kapat, 10 adım yürü, durduğun yerde ne varsa onu çek

HAFTA 5:

“Işığın Dilini Yeniden Duymak”

Konu Başlıkları:

• Işıkla düşünmek: ışık sadece aydınlatmaz, anlatır
• Işığın metaforu
• Işık ve gölge ile karakter yaratımı
• Low-key ve high-key anlatılar

Uygulama:
– Işıkla bir duygu yarat: aynı nesneyi 3 farklı ışıkla anlat
– Doğal ışıkla karakter portresi denemeleri

HAFTA 6:

“Deneysel Fotoğraf: Teknikleri Bükmek”

Konu Başlıkları:

• Yavaş pozlama, çift pozlama, kamera hareketi
• Hareketli kamera / hareketsiz özne
• Lens dışı malzeme ile fotoğraf (prizma, naylon, cam)
• Manipülasyon: kreatif Photoshop temelleri

Uygulama:
– Rastlantıya alan bırak: yaratıcı hata
– Fotoğrafta bilinç dışını çağır: rüya imgesi üret

HAFTA 7:

“Seri Düşünmek: Fotoğrafla Hikâye Kurmak”

Konu Başlıkları:

• Tek kare değil, seriyle anlatmak
• Görsel ritim, görsel durak
• 3–5 karelik anlatılar
• Sessiz hikâyeler: metinsiz anlatı

Uygulama:
– “Sessiz Hikâye”: 4 kareyle görsel anlatı
– Başkasının çektiği 3 kareye final karesini sen ekle

HAFTA 8:

“Proje Sunumu & Eleştirel Geri Bildirim”

Konu Başlıkları:

• Her öğrencinin kendi mini serisi
• Grup içi geri bildirim, dış göz bakışı
• Sanatçı ifadesi yazımı (statement)
• Son söz: Kendi diline sadık kalmak

Uygulama:
– Her öğrenci bir kreatif mini-proje sunar
– Atölye kapanışı: “Neyi anlatmak istedin?”

🧾 Bonus Malzemeler:

• Her hafta kısa PDF notu + örnek sanatçı
• Geri bildirim formları
• İlham listesi: kısa filmler, kitaplar, sergiler
• Projeye özel “karakter haritası” ya da “duygu renk paleti”

Haftalara Göre Örnek Sanatçılar Listesi (Bonus Kaynaklar)

Hafta 1 – Yaratıcılık Nedir?

📸 Man Ray

– Sürrealist fotoğrafın kurucusu. Işığı bükerek hayali dünyalar yaratır.
– Teknik değil sezgiyle fotoğraf kurar.
🔗 Öneri: Rayograph çalışmaları (kamerasız fotoğraf)

📸 Duane Michals

– “Fotoğraf bir fikir anlatabilir mi?” sorusuna yanıt.
– El yazısı, şiir, ardışık karelerle hikâye anlatımı.
🔗 Öneri: Things Are Queer serisi

🧭 Hafta 2 – Duyguyu Kadraja Sığdırmak

📸 Nan Goldin

– Kendi hayatını, kırılgan anları belgeleyerek güçlü duygular aktarır.
🔗 Öneri: The Ballad of Sexual Dependency

📸 Sally Mann

– Çocuklarını doğal ışıkta, şeffaf ve melankolik bir anlatımla çeker.
🔗 Öneri: Immediate Family

Hafta 3 – Kavramsal ve Kurgusal Fotoğraf

📸 Cindy Sherman

– Tek başına kurgu dünyalar yaratır. Kostüm, karakter ve anlam inşası.
🔗 Öneri: Untitled Film Stills

📸 Jeff Wall

– Fotoğraf ile sinema arasındaki çizgiyi bulanıklaştırır.
– Büyük ölçekli, sahne kurulumlu, teatral fotoğraflar.
🔗 Öneri: A Sudden Gust of Wind (after Hokusai)

🧭 Hafta 4 – Algıyı Esnetmek

📸 Chema Madoz

– Nesnelerin şiirsel oyunları. Yalın ama zihin açıcı buluşlar.
🔗 Öneri: Siyah beyaz objelerle yaratılan metaforik fotoğraflar

📸 Erik Johansson

– Gerçeklik ile illüzyon arasında dijital kolajlar.
🔗 Öneri: Landscapes of the Impossible

Hafta 5 – Işıkla Düşünmek

📸 Trent Parke

– Yüksek kontrast, dramatik ışıkla şehirde ruhsal imgeler yakalar.
🔗 Öneri: Minutes to Midnight

📸 Fan Ho

– 1950’ler Hong Kong’u, ışık ve geometriyle şiir gibi yorumlar.
🔗 Öneri: Hong Kong Yesterday

Hafta 6 – Deneysel Fotoğraf

📸 Barbara Ess

– Pin-hole kameralarla yavaş, soyut imgeler üretir.
– Netlikten uzak, duyguya yakın bir dil.
🔗 Öneri: I Am Not This Body

📸 Uta Barth

– Fotoğrafın neyi gösterdiğinden çok, nasıl gördüğüne odaklanır.
– Boşluk, bulanıklık, algının sınırları.
🔗 Öneri: Ground serisi

🧭 Hafta 7 – Görsel Hikâye Kurmak

📸 Alec Soth

– Portre, manzara ve iç mekânlarla görsel öyküleme yapar.
🔗 Öneri: Sleeping by the Mississippi

📸 Sophie Calle

– Anlatı, metin, kurgu ve araştırmayı bir araya getirir.
🔗 Öneri: The Hotel, Take Care of Yourself

Bonus: Türk Fotoğrafçılardan Öneriler

📚 Öğrencilere Kaynak Kitap Önerisi

• “The Photographer’s Playbook” – 307 yaratıcı egzersiz
• “Art & Fear” – Yaratıcılık korkusunu aşmak
• “Why It Does Not Have to Be in Focus” – Deneysel fotoğraf rehberi
• “On Being a Photographer” – David Hurn & Bill Jay